Türkiye’de yapı sektöründe önemli bir dönüm noktası yaşanıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan ve bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanan “Yetki Belgeli Yapı Ustaları Hakkında Yönetmelik”, inşaatlarda plan, fen, sanat, sağlık ve çevre standartlarının korunması adına yeni bir uygulamayı hayata geçiriyor. Bu düzenleme ile birlikte, yapı ruhsatına tabi tüm bina inşaatlarında yetki belgeli ustaların çalıştırılması zorunlu hale getiriliyor.
Yönetmeliğin Amacı ve Kapsamı
Yeni yönetmelik, 3194 sayılı İmar Kanunu’na dayanılarak hazırlanmış olup, özellikle yapı ruhsatı gerektiren bina inşaatlarında görev alan ustaları ilgilendiriyor. Yönetmelik ile amaçlanan; inşaat işlerinde işçilik kalitesinin artırılması, standart dışı uygulamaların önüne geçilmesi ve hem çalışan hem de çevre sağlığının korunmasıdır.
Ancak, yönetmelik tüm inşaat işlerini kapsamayacak. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamındaki işler ile bazı sermaye piyasası kuruluşlarının yapım işleri bu düzenlemenin dışında bırakıldı. Bu istisnalar yönetmeliğin kapsamını netleştirirken, diğer yapı sektöründe faaliyet gösteren müteahhit, usta ve şantiye şeflerini doğrudan etkiliyor.
Yetki Belgeli Ustalar ve Uygulama Süreci
Yönetmeliğin en kritik noktası ise yetki belgeli yapı ustalarının zorunlu tutulmasıdır. Bu belgeler, mesleki yeterlilik belgeleri, ustalık belgeleri ya da meslekî eğitim diplomaları olarak tanımlanıyor. Böylece inşaatlarda çalışan ustaların bilgi ve beceri seviyelerinin denetlenmesi hedefleniyor.
Yönetmelik kapsamında ustalar, e-Devlet üzerinden kayıt altına alınacak ve bu kayıtlar 5 yılda bir yenilenecek. Müteahhit ve şantiye şefleri ise belgesiz usta çalıştırma hakkına sahip olmayacak. Ayrıca, fenni mesullerin 6 gün içinde çalıştırdıkları ustaları ilgili kuruma bildirme zorunluluğu bulunacak. Bu düzenleme, yapı sektöründe şeffaflığı artırmayı ve kayıt dışı çalışan ustaların önüne geçmeyi amaçlıyor.
Kademeli Uygulama ve Yürürlük Tarihleri
Yönetmelik, inşaat alanlarının büyüklüğüne göre kademeli olarak uygulanacak ve bu sayede sektörün uyum süreci kolaylaştırılacak. Yönetmelik 31 Aralık 2025 tarihinde yürürlüğe girecek ancak farklı büyüklükteki projeler için farklı tarihler belirlendi:
-
4 bin 500 metrekare üzeri inşaatlar için son uygulama tarihi 31 Aralık 2027,
-
1.500-4.500 metrekare arası inşaatlar için 31 Aralık 2028,
-
500-1.500 metrekare arası inşaatlar için ise 31 Aralık 2029 olarak belirlendi.
Bu kademeli geçiş, inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmalara ve ustalara yönetmeliğe uyum için zaman tanırken, sektörün genel kalitesinin artırılmasını sağlıyor.
Yetkililerden Açıklamalar ve Beklentiler
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, söz konusu yönetmeliğin uygulanması ile inşaat sektöründe ciddi bir standart yükselmesi sağlanacağını belirtiyor. Bakanlık yetkilileri, bu düzenlemenin iş güvenliği ve çevre sağlığı açısından büyük önem taşıdığını vurgularken, aynı zamanda sektörde yaşanan kalitesiz yapıların önüne geçilmesi için de önemli bir adım olduğunu dile getiriyor.
Müteahhitler, şantiye şefleri ve ustalar açısından yönetmelik, hem mesleki yeterliliklerini belgelemeyi zorunlu kılacak hem de yapı işlerinin daha kontrollü ve güvenli biçimde yürütülmesini sağlayacak.
Sektörün ve Vatandaşların Beklentisi
İnşaat sektörü, Türkiye ekonomisinin önemli taşlarından biri olarak görülürken, kalite ve standartların yükseltilmesi toplumun da güvenliği açısından kritik öneme sahip. Yeni yönetmelik ile özellikle hızlı yapılaşmanın yaşandığı büyükşehirlerde, standart dışı inşaatların önüne geçilmesi ve sağlıklı yaşam alanlarının çoğalması bekleniyor.
Vatandaşlar ise bu tür düzenlemeler sayesinde daha güvenilir ve dayanıklı binalarda yaşama fırsatı bulacak. Aynı zamanda, ustaların mesleki belgelerinin kontrol altında tutulması, işçilerin hak ve güvenliklerinin korunmasını da destekleyecek.
“Yetki Belgeli Yapı Ustaları Hakkında Yönetmelik” ile Türkiye’de yapı sektörü hem daha disiplinli hem de daha güvenli bir sürece giriyor. İnşaat alanında görev yapan tüm tarafların yönetmeliğe uyum sağlaması beklenirken, ilgili çalışmalar ve uygulama sürecinin takibi için www.ankarahaberler.com adresi üzerinden güncel bilgilere ulaşabilirsiniz.
Yönetmeliğin detaylarına ve uygulama takvimine ilişkin bilgilere ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
