Şehir ve Bölge Planlama bölümü, şehirlerin ve bölgelerin sosyal, ekonomik, çevresel ve fiziksel gelişimini planlayan uzmanları yetiştiren bir lisans programıdır. Bu bölüm, şehircilik, mimarlık, coğrafya, sosyoloji ve mühendislik gibi çok sayıda disiplini bir araya getirerek yaşanabilir, sürdürülebilir ve dengeli kentsel alanlar oluşturmayı amaçlar.
📌 Şehir ve Bölge Planlama Nedir?
Şehir ve Bölge Planlama, kentsel yaşamın her alanını kapsayan bir planlama sürecidir. Bu süreçte, şehirlerin büyümesi, altyapıların geliştirilmesi, konut, ulaşım, çevre ve kamusal alanlar gibi unsurlar bilimsel yöntemlerle planlanır.
Bu bölümde eğitim alanlar:
Kentlerin nasıl büyümesi gerektiğini analiz eder,
Doğal kaynakların korunması için stratejiler üretir,
Trafik, konut, yeşil alan, altyapı gibi alanları planlar,
Afet riskleri, sosyal dengesizlikler, çevresel sorunlara çözüm önerir.
🎓 Eğitim Süresi ve Puan Türü
Eğitim Süresi: 4 yıl (lisans)
Puan Türü: SAY (Sayısal)
Hazırlık: Bazı üniversitelerde İngilizce hazırlık sınıfı olabilir.
Zorunlu staj: Genellikle 20–30 iş günü
Çift anadal/m. dal: Mimarlık, Harita Mühendisliği, Sosyoloji gibi bölümlerle yapılabilir.
📚 Başlıca Dersler
| 1. ve 2. Yıl | 3. ve 4. Yıl |
|---|---|
| Planlama İlkeleri | Kentsel Dönüşüm |
| Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) | Ulaşım Planlaması |
| Şehircilik Tarihi | Çevre Planlaması |
| Mimarlık Temelleri | Kentsel Tasarım |
| İmar Hukuku | Bölgesel Planlama |
| Harita Teknikleri | Planlama Atölyeleri |
Öğrenciler projelerle öğrenir. Bilgisayar destekli çizim (AutoCAD, ArcGIS, QGIS, SketchUp) zorunludur.
💼 İş Olanakları
Şehir Plancıları, kamu ve özel sektörde, kentsel gelişimle ilgili birçok alanda çalışabilirler.
📍 Kamu Kurumları:
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
Belediyeler (İl ve ilçe)
Toplu Konut İdaresi (TOKİ)
İller Bankası
Karayolları Genel Müdürlüğü
Kalkınma Ajansları
TCDD, DSİ gibi kamu kurumlarının planlama birimleri
🏢 Özel Sektör:
Kentsel dönüşüm şirketleri
Gayrimenkul geliştirme ofisleri
Harita ve planlama büroları
Mimarlık & mühendislik firmaları
CBS ve uzaktan algılama firmaları
🌍 Uluslararası:
UN Habitat, Dünya Bankası, UNESCO gibi kuruluşların kentsel projelerinde
AB destekli şehircilik projelerinde
👷 İş Unvanları
Şehir Plancısı
Kentsel Dönüşüm Uzmanı
Ulaşım Planlamacısı
Çevre ve Altyapı Danışmanı
CBS Uzmanı (Coğrafi Bilgi Sistemleri)
Kentsel Tasarımcı
Proje Koordinatörü
🏫 Bölümün Bulunduğu Başlıca Üniversiteler
| Üniversite | Puan Türü | Eğitim Dili |
|---|---|---|
| Mimar Sinan GSÜ | SAY | Türkçe |
| İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) | SAY | İngilizce |
| Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) | SAY | İngilizce |
| Gazi Üniversitesi | SAY | Türkçe |
| Yıldız Teknik Üniversitesi | SAY | Türkçe |
| Dokuz Eylül Üniversitesi | SAY | Türkçe |
| Selçuk Üniversitesi | SAY | Türkçe |
📌 Güncel kontenjan ve sıralamalar için YÖK Atlas kullanılabilir.
🌐 Yazılım ve Teknoloji Kullanımı
Bölümde sıklıkla kullanılan bazı programlar:
AutoCAD
ArcGIS / QGIS
SketchUp
Photoshop & Illustrator
Revit (bina modelleme)
Microsoft Project / Primavera (proje planlaması)
💬 Sonuç ve Tavsiye
Şehir ve Bölge Planlama, şehirlerin geleceğini inşa etmek isteyenler için sosyal yönü güçlü, teknik beceri isteyen ve çevresel duyarlılık gerektiren bir disiplindir. Mekânsal düşünme kabiliyeti, tasarıma yatkınlık ve yazılı-görsel ifade becerisi güçlü olan öğrenciler bu bölümde çok başarılı olabilir.
İstersen, bölüm mezunu iş ilanlarına örnek ya da hangi üniversitede kaç puanla alındığına dair tablo da hazırlayabilirim. Yardımcı olayım mı?
